Công nghệ đột phá sử dụng màng phim trong suốt có thể tháo rời để khôi phục tác phẩm nghệ thuật hư hại mà không cần can thiệp trực tiếp lên bề mặt tranh.
Mục lục
Giải pháp cách mạng cho ngành bảo tồn nghệ thuật
Alex Kachkine, nghiên cứu sinh tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), đã phát triển phương pháp phục chế tranh tốc độ cao bằng cách kết hợp trí tuệ nhân tạo và công nghệ in ấn tiên tiến. Thay vì mất hàng tháng trời như phương pháp truyền thống, hệ thống mới có thể hoàn thành công việc chỉ trong vòng vài giờ.
Phương pháp này tạo ra các “mặt nạ” polymer trong suốt chứa hàng nghìn vùng màu sắc được phối màu chính xác. Những tấm phim đặc biệt này có thể dán trực tiếp lên bề mặt tác phẩm và dễ dàng tháo bỏ khi cần thiết, đảm bảo tính nguyên bản của tranh gốc.
Cơ chế hoạt động đột phá
Quy trình phục chế bắt đầu bằng việc quét và phân tích tác phẩm bằng thuật toán AI. Hệ thống sẽ xác định chính xác:
- Vị trí các vết nứt, bong tróc
- Mức độ hư hại
- Màu sắc gốc cần khôi phục
Sau đó, phần mềm chuyên dụng sẽ tạo ra mặt nạ polymer gồm hai lớp: lớp màu và lớp nền trắng giúp tái tạo chính xác dải màu khi áp lên tranh. Toàn bộ quá trình từ quét, phân tích đến in ấn và áp mặt nạ chỉ mất khoảng 3.5 giờ – nhanh hơn 66 lần so với phương pháp thủ công.
Ưu điểm vượt trội so với phương pháp truyền thống
Kachkine nhấn mạnh ba lợi thế chính của công nghệ mới:
- Tính đảo ngược: Mặt nạ có thể tháo bỏ mà không để lại dấu vết
- Tính minh bạch: Dữ liệu số ghi lại toàn bộ quá trình phục chế
- Tốc độ: Rút ngắn thời gian từ tháng xuống giờ
Theo thống kê, khoảng 70% tác phẩm nghệ thuật trong các bộ sưu tập công cộng hiện đang bị cất giữ do hư hại. Công nghệ này hứa hẹn sẽ giúp hàng loạt tác phẩm quý giá được trưng bày trở lại.
Ứng dụng thực tế
Trong thử nghiệm, Kachkine đã thành công phục chế một bức tranh sơn dầu thế kỷ 15 với 5.612 điểm hư hại. AI đã tạo ra 57.314 màu sắc khác nhau để khớp với tác phẩm gốc, đặc biệt hiệu quả với các chi tiết phức tạp như gương mặt nhờ khả năng tham chiếu các tác phẩm khác cùng họa sĩ.
Triển vọng và thách thức
Mặc dù đầy hứa hẹn, công nghệ này vẫn cần sự giám sát của các chuyên gia bảo tồn để đảm bảo:
- Tính chính xác của màu sắc phục chế
- Mức độ can thiệp phù hợp
- Bảo tồn ý đồ nghệ thuật nguyên bản
Hiện tại, phương pháp này phù hợp nhất với các tác phẩm có nhiều điểm hư hại nhỏ thay vì các mảng lớn bị mất. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy AI có thể trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực, chứ không phải thay thế hoàn toàn vai trò của các chuyên gia bảo tồn.
