Được dẫn dắt bởi Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA), tàu thăm dò Solar Orbiter đã làm nên lịch sử khi trở thành tàu vũ trụ đầu tiên chụp thành công hình ảnh các cực của Mặt Trời từ ngoài mặt phẳng hoàng đạo. Những góc nhìn đột phá này hứa hẹn cách mạng hóa hiểu biết của chúng ta về từ trường Mặt Trời, chu kỳ hoạt động của ngôi sao này và cơ chế hình thành thời tiết vũ trụ.
Mục lục
Góc Nhìn Vô Tiền Khoáng Hậu Từ Solar Orbiter
Tất cả hình ảnh Mặt Trời trước đây đều được chụp từ vùng xích đạo, do Trái Đất và các tàu vũ trụ khác đều nằm trong mặt phẳng hoàng đạo. Bằng cách nghiêng quỹ đạo thoát khỏi mặt phẳng này, Solar Orbiter đã mang đến những hình ảnh Mặt Trời từ một góc nhìn hoàn toàn mới mẻ.
Giải Mã Bí Ẩn Từ Trường Mặt Trời
Những hình ảnh đầu tiên từ cực nam Mặt Trời, được ghi lại từ ngày 16-17/3/2025 khi tàu ở góc 15° dưới xích đạo, đã tiết lộ nhiều điều bất ngờ. Các nhà khoa học phát hiện từ trường tại đây đang trong tình trạng hỗn loạn với sự xuất hiện đồng thời của cả cực bắc và cực nam từ tính.
Giáo sư Sami Solanki, trưởng nhóm nghiên cứu PHI tại Viện Nghiên cứu Hệ Mặt Trời Max Planck (Đức), chia sẻ: “Chúng ta chưa từng biết chính xác sẽ quan sát được gì – các cực Mặt Trời thực sự là vùng đất chưa được khám phá.”
Công Nghệ Tiên Tiến Trên Solar Orbiter
Tàu thăm dò này sử dụng bộ ba thiết bị tối tân để nghiên cứu Mặt Trời:
- PHI: Ghi lại hình ảnh ánh sáng khả kiến và lập bản đồ từ trường bề mặt
- EUI: Quan sát tia cực tím tiết lộ khí nóng hàng triệu độ ở vành nhật hoa
- SPICE: Phân tích các lớp khác nhau trong khí quyển Mặt Trời qua ánh sáng từ các nguyên tố hóa học
Khám Phá Đột Phá Về Gió Mặt Trời
Lần đầu tiên trong lịch sử, thiết bị SPICE đã thực hiện thành công phép đo Doppler để theo dõi chuyển động của vật chất mặt trời. Nhà nghiên cứu Frédéric Auchère từ Đại học Paris-Saclay (Pháp) nhấn mạnh: “Những phép đo từ vĩ độ cao của Solar Orbiter sẽ tạo nên cuộc cách mạng trong vật lý Mặt Trời.”
Hành Trình Tiếp Theo Của Solar Orbiter
Đây mới chỉ là khởi đầu của chuỗi khám phá đáng kinh ngạc. Đến tháng 10/2025, toàn bộ dữ liệu bay “từ cực tới cực” đầu tiên của tàu sẽ được gửi về Trái Đất. Sau đó, Solar Orbiter tiếp tục thay đổi góc nghiêng quỹ đạo:
- 24° vào tháng 12/2026
- 33° từ tháng 6/2029
Daniel Müller, nhà khoa học dự án Solar Orbiter của ESA, khẳng định: “Những dữ liệu này sẽ thay đổi hoàn toàn hiểu biết của chúng ta về từ trường, gió mặt trời và hoạt động của Mặt Trời.”
Dự án hợp tác quốc tế giữa ESA và NASA này đang mở ra chương mới trong lịch sử nghiên cứu vũ trụ, giúp nhân loại hiểu rõ hơn về ngôi sao nuôi dưỡng sự sống trong hệ Mặt Trời của chúng ta.
