Mục lục
Thuốc tiêm 2 lần/năm hứa hẹn giảm đáng kể tỷ lệ lây truyền HIV
Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) vừa phê duyệt loại thuốc mới mang tên Yeztugo (lenacapavir), một bước tiến lớn trong cuộc chiến phòng chống HIV. Thuốc được tiêm hai lần mỗi năm và đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong các thử nghiệm lâm sàng, giảm tới 96% nguy cơ lây nhiễm so với không dùng bất kỳ biện pháp dự phòng nào.
Hiệu quả vượt trội so với thuốc uống hàng ngày
Yeztugo thuộc nhóm thuốc kháng retrovirus thế hệ mới, hoạt động bằng cách ngăn chặn HIV xâm nhập và nhân lên trong các tế bào miễn dịch. Trong các nghiên cứu:
- Giảm 89% nguy cơ nhiễm HIV so với nhóm dùng thuốc uống Truvada
- Không có trường hợp nào nhiễm HIV trong nhóm phụ nữ châu Phi tham gia thử nghiệm
- Chỉ cần tiêm 2 mũi/năm thay vì uống thuốc hàng ngày
Thách thức trong việc tiếp cận thuốc
Mặc dù hiệu quả cao, Yeztugo phải đối mặt với nhiều rào cản:
1. Chi phí đắt đỏ
Mỗi mũi tiêm có giá $14,109 (khoảng 350 triệu VND), tương đương $2,352/tháng – cao hơn nhiều so với thuốc uống generic chỉ $30/tháng.
2. Vấn đề bảo hiểm y tế
Các công ty bảo hiểm có thể không chi trả hoặc yêu cầu đồng chi trả cao, đặc biệt khi chính quyền Trump cắt giảm ngân sách phòng chống HIV.
3. Khó khăn trong tiếp cận
Nhiều người có nguy cơ cao, đặc biệt là cộng đồng da màu và người có thu nhập thấp, khó tiếp cận với các dịch vụ y tế phòng ngừa HIV.
Tiềm năng thay đổi cục diện dịch HIV
Các chuyên gia kỳ vọng Yeztugo có thể:
- Giảm sự chênh lệch về tỷ lệ nhiễm HIV giữa các nhóm dân cư
- Giúp những người khó tuân thủ uống thuốc hàng ngày
- Đẩy nhanh mục tiêu chấm dứt dịch HIV vào năm 2030
Tuy nhiên, thành công phụ thuộc vào:
- Khả năng tiếp cận và chi phí
- Hệ thống y tế cộng đồng
- Chính sách hỗ trợ của chính phủ
Lời kết
Yeztugo mở ra hy vọng mới trong cuộc chiến chống HIV, nhưng cần sự phối hợp của toàn xã hội để biến tiềm năng thành hiện thực. Cộng đồng y tế kêu gọi các biện pháp hỗ trợ để đảm bảo thuốc đến được với những người cần nó nhất.
