AGENTS.md là gì? Chuẩn Mực Mới Tối Ưu Quản Lý AI Coding Agent và Dự Án Lập Trình

Nếu bạn là một lập trình viên làm việc với nhiều AI coding agent, chắc hẳn bạn đã quá quen thuộc với sự phiền toái khi phải quản lý hàng loạt tệp hướng dẫn và cấu hình khác nhau. Việc giữ cho mọi thứ được cập nhật và đồng bộ trên các định dạng đa dạng là một thách thức lớn, gây tốn kém thời gian và công sức. Nhưng đừng lo lắng, một tiêu chuẩn mới, đơn giản và hiệu quả đã ra đời, mang tên **AGENTS.md**.

Sự Phiền Toái Từ Các Tiêu Chuẩn Phân Mảnh

Trong một thời gian dài, việc cộng tác với các AI agent khác nhau đồng nghĩa với việc bạn phải “xoay sở” với vô số tệp cấu hình riêng biệt. Dù đó là `claude.md`, `gemini.md`, hay `.cursor/rules`, mỗi agent lại yêu cầu một định dạng riêng biệt. Điều này dẫn đến một “mớ hỗn độn” các tệp dư thừa, tất cả đều cần được cập nhật riêng lẻ. Quy trình này không chỉ kém hiệu quả mà còn dễ gây nhầm lẫn, làm chậm tiến độ dự án và tăng nguy cơ phát sinh lỗi.

Các công ty công nghệ hàng đầu đã nhận ra vấn đề nan giải này. Để giải quyết triệt để, họ đã cùng nhau hợp tác để tạo ra một giải pháp thống nhất – đó chính là **AGENTS.md**. Mục tiêu chính là thiết lập một nơi duy nhất, dễ đoán định, để tất cả các AI agent có thể tìm thấy các hướng dẫn cần thiết khi làm việc trên bất kỳ dự án nào. Điều này tạo nên một cầu nối quan trọng giữa con người và AI, đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng và hiệu quả.

AGENTS.md Là Gì? Hướng Dẫn Cho AI Giống Như README Cho Con Người

Hãy hình dung AGENTS.md như một tệp `README` nhưng được thiết kế đặc biệt cho máy móc, cụ thể là các AI coding agent. Đây là một định dạng mã nguồn mở (open-source) đơn giản, nhưng mạnh mẽ, đóng vai trò như kim chỉ nam hướng dẫn các AI agent cách thức tương tác và làm việc hiệu quả với dự án của bạn. Với hơn 20.000 dự án mã nguồn mở đã áp dụng, AGENTS.md đang nhanh chóng trở thành một tiêu chuẩn không thể thiếu trong cộng đồng phát triển AI.

Tệp AGENTS.md cung cấp tất cả ngữ cảnh cần thiết để một AI có thể hiểu và thực hiện công việc trên mã nguồn của bạn một cách chính xác, bao gồm:

* Setup Commands (Lệnh Cài đặt): Các hướng dẫn chi tiết về cách cài đặt các thư viện phụ thuộc (dependencies) và xây dựng dự án. Điều này giúp AI dễ dàng thiết lập môi trường làm việc mà không cần sự can thiệp của con người.
* Code Style (Quy tắc Phong cách Mã): Các quy tắc về định dạng và mẫu thiết kế mã nguồn nhằm đảm bảo tính nhất quán xuyên suốt dự án. Điều này không chỉ giúp mã dễ đọc hơn mà còn giảm thiểu lỗi và tối ưu hóa quá trình bảo trì.
* Testing (Kiểm thử): Hướng dẫn cách chạy các bài kiểm thử để xác minh các thay đổi. AI có thể tự động chạy các bài kiểm thử này để đảm bảo tính ổn định và chính xác của mã mới.
* Commit Guidelines (Nguyên tắc Commit): Các định dạng ưu tiên cho thông báo commit và các quy tắc linting. Điều này giúp duy trì lịch sử phiên bản rõ ràng, dễ hiểu, cực kỳ quan trọng cho việc theo dõi và gỡ lỗi.
* Custom Notes (Ghi chú Tùy chỉnh): Bất kỳ thông tin quan trọng nào khác mà dự án yêu cầu, chẳng hạn như cân nhắc về bảo mật, mẹo tối ưu hóa hiệu suất, hoặc các yêu cầu đặc biệt khác.

Để hình dung rõ hơn, hãy xem ví dụ về một tệp AGENTS.md mẫu dưới đây:


# Sample AGENTS.md file  

## Dev environment tips  
- Use `pnpm dlx turbo run where <project_name>` to jump to a package instead of scanning with `ls`.  
- Run `pnpm install --filter <project_name>` to add the package to your workspace so Vite, ESLint, and TypeScript can see it.  
- Use `pnpm create vite@latest <project_name> -- --template react-ts` to spin up a new React + Vite package with TypeScript checks ready.  
- Check the name field inside each package's package.json to confirm the right name—skip the top-level one.  

## Testing instructions  
- Find the CI plan in the .github/workflows folder.  
- Run `pnpm turbo run test --filter <project_name>` to run every check defined for that package.  
- From the package root you can just call `pnpm test`. The commit should pass all tests before you merge.  
- To focus on one step, add the Vitest pattern: `pnpm vitest run -t "<test name>"`.  
- Fix any test or type errors until the whole suite is green.  
- After moving files or changing imports, run `pnpm lint --filter <project_name>` to be sure ESLint and TypeScript rules still pass.  
- Add or update tests for the code you change, even if nobody asked.  

## PR instructions  
- Title format: [<project_name>] <Title>  
- Always run `pnpm lint` and `pnpm test` before committing.

Ví dụ trên cho thấy cách AGENTS.md có thể tổ chức thông tin một cách có cấu trúc, giúp AI dễ dàng nắm bắt các yêu cầu phức tạp của dự án, từ việc thiết lập môi trường, chạy kiểm thử cho đến các quy tắc về pull request.

Hướng Dẫn Di Chuyển Sang AGENTS.md: Đơn Giản Chỉ Với Vài Bước

Quá trình chuyển đổi sang AGENTS.md vô cùng đơn giản và nhanh chóng. Bạn có thể hợp nhất các tệp hướng dẫn hiện có của mình chỉ trong hai bước cơ bản sử dụng terminal:

  1. Đổi tên tệp của bạn: Sử dụng lệnh sau để đổi tên tệp hướng dẫn chính của bạn thành AGENTS.md:

    mv AGENT.md AGENTS.md

    Thao tác này đảm bảo rằng tệp hướng dẫn của bạn tuân thủ tiêu chuẩn mới.

  2. Tạo liên kết tượng trưng (Symbolic Link): Để đảm bảo khả năng tương thích ngược với bất kỳ công cụ nào chưa được cập nhật theo tiêu chuẩn mới, hãy tạo một liên kết tượng trưng:

    ln -s AGENTS.md AGENT.md

    Liên kết này cho phép các công cụ cũ vẫn có thể tìm thấy tệp hướng dẫn, ngay cả khi chúng đang tìm kiếm tên tệp `AGENT.md` cũ.

Chỉ với hai bước đơn giản này, bạn đã có thể đưa dự án của mình lên một tầm cao mới về tổ chức và hiệu quả.

Cách Sử Dụng AGENTS.md Để Tối Ưu Hóa Dự Án Của Bạn

Bắt đầu với AGENTS.md cực kỳ dễ dàng. Dưới đây là các bước để tích hợp nó vào quy trình làm việc của bạn:

  1. Thêm tệp AGENTS.md: Tạo một tệp có tên `AGENTS.md` tại thư mục gốc của kho lưu trữ (repository) dự án của bạn. Đây sẽ là nơi tập trung mọi hướng dẫn cho AI.
  2. Bao quát những thông tin quan trọng: Bổ sung các phần cần thiết vào tệp, như tổng quan dự án, các lệnh xây dựng và kiểm thử, hướng dẫn về phong cách mã hóa, và bất kỳ hướng dẫn liên quan nào khác mà một AI agent cần biết.
  3. Thêm các hướng dẫn bổ sung: Đừng quên bao gồm các nguyên tắc về thông báo commit, quy trình pull request, và bất kỳ thông tin nào mà một thành viên mới (dù là con người hay AI) sẽ cần để bắt đầu làm việc hiệu quả với dự án.

Việc tổ chức thông tin rõ ràng và dễ tiếp cận này không chỉ giúp AI agent làm việc hiệu quả hơn mà còn rút ngắn đáng kể thời gian onboarding cho các lập trình viên mới.

Các Thực Hành Tốt Nhất Để Tận Dụng Tối Đa AGENTS.md

Để đảm bảo bạn nhận được lợi ích cao nhất từ việc áp dụng AGENTS.md, hãy tuân thủ các thực hành tốt nhất sau:

  • Rõ ràng và súc tích: Giữ cho các hướng dẫn của bạn rõ ràng, đi thẳng vào vấn đề và không mơ hồ. AI agent sẽ làm việc dựa trên những gì chúng được chỉ dẫn, vì vậy tính rõ ràng là cực kỳ quan trọng. Tránh dùng từ ngữ phức tạp hay đa nghĩa.
  • Giữ hướng dẫn luôn được cập nhật: Đảm bảo tệp AGENTS.md luôn phản ánh chính xác các yêu cầu và quy trình hiện tại của dự án. Một tệp lỗi thời có thể dẫn đến sự không nhất quán và gây ra lỗi trong quá trình làm việc của AI.
  • Liên kết đến tài liệu hiện có: Thay vì sao chép thông tin đã có ở nơi khác, hãy liên kết đến tài liệu hiện có của bạn. Điều này giúp duy trì một “nguồn chân lý” duy nhất và tránh sự trùng lặp, giúp việc bảo trì tài liệu trở nên dễ dàng hơn.
  • Sử dụng nhiều tệp cho các monorepo: Đối với các monorepo lớn, bạn có thể sử dụng các tệp AGENTS.md lồng nhau cho các dự án con khác nhau. Cách tiếp cận này giúp quản lý thông tin theo module và tăng tính linh hoạt cho các dự án phức tạp.

Lợi Ích Toàn Diện Khi Áp Dụng AGENTS.md

Việc tích hợp AGENTS.md không chỉ đơn thuần là việc áp dụng một tiêu chuẩn mới; nó mang lại những lợi ích đáng kể, cải thiện toàn bộ quy trình phát triển:

  • Tối ưu hóa quy trình làm việc: Loại bỏ sự phức tạp và lộn xộn khi quản lý nhiều tệp cấu hình khác nhau, giúp quy trình làm việc của bạn trở nên mạch lạc và hiệu quả hơn.
  • Đảm bảo tính nhất quán: Với một tập hợp hướng dẫn duy nhất, AGENTS.md đảm bảo rằng tất cả các AI agent và cả các thành viên trong nhóm đều tuân thủ cùng một quy tắc về phong cách mã, kiểm thử và quy trình làm việc.
  • Giảm thiểu lỗi và xung đột: Sự rõ ràng và nhất quán giúp giảm thiểu các lỗi do hiểu sai hướng dẫn hoặc sự khác biệt trong cấu hình, dẫn đến ít xung đột hơn trong quá trình phát triển.
  • Tăng tốc độ onboarding: Cả AI agent và lập trình viên mới đều có thể nhanh chóng nắm bắt cách thức hoạt động của dự án, giúp quá trình làm quen và hòa nhập vào công việc diễn ra nhanh chóng hơn.
  • Nâng cao khả năng cộng tác: AGENTS.md tạo ra một ngôn ngữ chung cho cả con người và AI, thúc đẩy sự cộng tác suôn sẻ và hiệu quả hơn trong các dự án phức tạp.
  • Phát triển bền vững: Với một tiêu chuẩn được cộng đồng chấp nhận rộng rãi, dự án của bạn sẽ dễ dàng mở rộng và bảo trì hơn trong dài hạn, đồng thời sẵn sàng đón đầu các công nghệ AI trong tương lai.

Tổng Quan Bằng Video Về AGENTS.md

Để có cái nhìn trực quan hơn về AGENTS.md và cách nó hoạt động, bạn có thể xem video giải thích chi tiết trên YouTube: agents.md explained.

Kết Luận

Bằng cách áp dụng tiêu chuẩn AGENTS.md, bạn không chỉ đơn thuần tối ưu hóa quy trình làm việc mà còn đảm bảo tính nhất quán và hiệu quả cho các dự án của mình. Đây là một bước tiến quan trọng giúp các AI agent có thể làm việc hiệu quả hơn, thông minh hơn, và tích hợp sâu hơn vào quy trình phát triển phần mềm. Đã đến lúc nói lời tạm biệt với sự phức tạp của các tiêu chuẩn phân mảnh và chào đón một kỷ nguyên mới của sự hợp tác liền mạch giữa con người và AI. Hãy bắt đầu sử dụng AGENTS.md ngay hôm nay để trải nghiệm sự khác biệt!

Chỉ mục