Trong kỷ nguyên của tên lửa tái sử dụng và việc tiếp cận không gian gần như hàng ngày, NASA vẫn đang chi trả nhiều hơn so với 30 năm trước để đưa các sứ mệnh vào quỹ đạo. Một nghiên cứu sắp được công bố trên tạp chí khoa học Acta Astronautica cho thấy, chi phí phóng của NASA đang tăng lên đáng kể, bất chấp sự hiện diện của các công nghệ tiên tiến.
Mục lục
Tại sao giá phóng không giảm?
Việc phóng tên lửa đang trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. SpaceX, công ty hàng đầu trong lĩnh vực này, thường xuyên đưa các vệ tinh Starlink lên quỹ đạo và các sứ mệnh khác cũng chiếm phần lớn lịch trình phóng của họ. Với năng lực dồi dào của SpaceX, liệu giá phóng có nên giảm khi cung vượt cầu? Câu trả lời không đơn giản như vậy.
NASA chỉ là một trong nhiều khách hàng cạnh tranh để có một suất phóng trên lịch trình của SpaceX. Quân đội Mỹ cũng đang phóng nhiều sứ mệnh hơn bao giờ hết, và SpaceX sắp trở thành nhà cung cấp dịch vụ phóng hàng đầu cho Lầu Năm Góc. Ngoài ra, các vệ tinh thương mại và sứ mệnh Starlink của chính SpaceX cũng làm đầy lịch trình phóng.
Chi phí và giá cả
Thông tin tài chính từ NASA cho thấy chi phí phóng của cơ quan này đang tăng lên. Điều này được nêu rõ trong một nghiên cứu của Moon Kim, nhà phân tích nghiên cứu thuộc bộ phận đầu tư chiến lược của NASA. Báo cáo này dự kiến sẽ được công bố trong số tháng 7 của tạp chí Acta Astronautica.
Điều chỉnh theo lạm phát, giá mà NASA trả cho các dịch vụ phóng đã tăng trung bình 2,82% mỗi năm từ năm 1996 đến năm 2024. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, không có bằng chứng nào cho thấy chi phí phóng giảm sau khi SpaceX gia nhập thị trường vào năm 2016.
Lý do đằng sau sự gia tăng chi phí
SpaceX đã cải tiến công nghệ tái sử dụng tên lửa, giúp giảm chi phí mỗi lần phóng. Tuy nhiên, các hợp đồng phóng của NASA thường yêu cầu những tiêu chuẩn đặc biệt, như quy định nghiêm ngặt về độ sạch sẽ của tải trọng hoặc yêu cầu đưa vệ tinh vào quỹ đạo độc nhất, khiến chi phí tăng lên.
Mặc dù SpaceX đã giảm chi phí nội bộ xuống dưới 20 triệu đô la mỗi lần phóng, nhưng giá bán cho NASA vẫn cao hơn đáng kể. Điều này phản ánh sự chênh lệch giữa chi phí thực tế và giá bán ra, cũng như sự ưu tiên mà NASA và Lực lượng Vũ trụ Mỹ nhận được từ các nhà cung cấp dịch vụ phóng.
Kết luận
Mặc dù công nghệ tên lửa tái sử dụng đã mang lại nhiều lợi ích, chi phí phóng của NASA vẫn không giảm như kỳ vọng. Điều này đặt ra câu hỏi lớn về chính sách mua sắm và cạnh tranh trong ngành công nghiệp vũ trụ. NASA có thể cần phải xem xét lại các chính sách của mình để thúc đẩy sự cạnh tranh và giảm chi phí trong tương lai.
